الرسائل الرجالیه (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نویسنده میرزا ابوالمعالی کلباسی
موضوع محدثان شیعه/ علم رجال
زبان عربی
تعداد جلد ۴
تحقیق محمدحسین درایتی

الرسائل الرجالیه

«الرسائل الرجالیة»، از آثار میرزا ابوالمعالى کلباسی (م، ۱۳۱۵ ق) است که به صورت ۲۹ رساله عربى مستقل در موضوعات رجالى تنظیم شده است. این کتاب قواعد و ضوابط مفیدی براى اخذ قول راوى بدست مى دهد.

مؤلف

میرزا ابوالمعالى کلباسی (۱۳۱۵-۱۲۴۷ ق) فرزند محمدابراهیم کلباسی، از زاهدترین، عابدترین، دانشمندترینِ اعاظم عصر خویش در علوم مختلف، مجتهد و صاحب نظر بود.

شیخ عباس قمى در الکنی و الالقاب مى فرماید: «ابوالمعالى اصفهانى، عالم فاضل، متفکر دقیق، بسیار احتیاط کننده و داراى تألیفات فراوان بوده است». سید محسن امین نیز در مورد او مى فرماید: «وى عالمى عامل، فاضل، دقیق النظر، کثیرالاحتیاط، شدید الورع و عالم ربانى منقطع به سوى کمال و علم است. من او را دیدم؛ وى اعقل زمان خودش بود».

علاوه بر پدرش محمدابراهیم کلباسی، سید حسن مدرس اصفهانی و سید محمد شهشهانی، از اساتید او بودند و خود استاد بزرگانی چون سید ابوالحسن اصفهانی، سید ابوالقاسم دهکردی و شیخ حسنعلی نخودکی بود.

وى حدود ۷۵ کتاب و ۳۱ رساله از جمله «حواشی بر شرح لمعه» و «البشارات فی اصول الفقه» به رشته تحریر درآورده است.

معرفى اجمالى کتاب

کتاب «الرسائل الرجالیة» از چهار جلد (شامل ۲۹ رساله: جلد۱: سه رساله، جلد۲: هفت رساله، ج۳: پانزده رساله و جلد۴: چهار رساله) تشکیل شده است. روش نویسنده، انتقادى و اجتهادى است.

نویسنده در این اثر، بسیارى از مباحث مرتبط با درایه و شناسایى رجال حدیث مانند: جرح و تعدیل راویان، اصحاب اجماع، نقد و بررسى کتاب‌هاى رجالى، اسامى مشترک و مباحثى ابتکارى مثل بحث تفصیلى درباره معنا و انواع ثقه، نقد مشیخه (در من‌لایحضره‌الفقیه و تهذیب الاحکام و استبصار) را توضیح داده است.

یکى از مزایاى این اثر، این است که برخى از موضوعات و مسائل بیان شده در این مجموعه، پیش از این اثر، در این علم به‌صورت بحث مستقلى عنوان نشده و مؤلف، مبتکر بحث تفصیلى آنها شده است؛ مانند: بحث از معناى ثقه و تعابیر مختلف بیان وثوق؛ و لزوم نقد اسانید کتب حدیث.

نویسنده، رساله‌هاى متعددى به بررسى وضعیت راویان یا رجال‌شناسان یا کتاب‌هاى مرتبط با مباحث روایى و رجالى اختصاص داده و براى هر یک رساله‌اى جداگانه نوشته است.

پانویس

  1. الکنى والالقاب، ج ۱، ص ۱۵۹؛ اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۴۳۲؛ مقدمه تنقیح المقال خ علم الرجال.
  2. ر.ک: مقدمه الرسائل الرجالیة.

منابع

  • محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.
  • ویکی نور.

متن کتاب

الرسائل الرجالیه